Thursday, October 11, 2012

मेरीस... (83, सप्‍टेंबर-ऑक्‍टोबर)

83, 2 सप्‍टेंबर
शांत, संथ कुरण
गवताचे .
कुठून आली झुळूक ?
गवतात का अचानक सळसळ ?
नयनक्षेत्राच्‍या कोनातून
दोन तीर अचानक !
नंतर अविरत लाटा कटाक्षांच्‍या
डुचमळवत गवतडोह...
केसांच्‍या सरीतून भिरभिरली बोटे;
सरींच्‍या कोशात तीरही तीव्र !
हा आजचा मत्‍स्यकोन
दिसेल का पुन्‍हा ?

मेरी...
पाय-या उतरणारी पावलं...
संथ गवताचे टोकही न ल‍वविणारी.
एका गुहेच्‍या तोंडाशी
जाळ होऊन उभी.
एक अजस्र पोळणूक...
द्वार सारण्‍यास न धजणारी.
नयनकिरणांची सन्‍मुखता नाकारणारी...

त्‍यादिवशी-
ते द्वार. खाडकन बंद.
डोळे धडकत राहिले त्‍यावर काही क्षण.
संपली प्रतीक्षा घरट्यातल्‍या जीवाची ?
की पिसांत लपविली मान रागाने ?
स्‍मृतींचे विवर
हसले भयाण
पावले द्वारविन्‍मुख...

हेलकावे...
चुंबकत्‍व...
मला अपेक्षित.
प्रवासाचे हेच वैशिष्‍ट्य असते.
मत्‍स्‍यकोन तो
पुन्‍हा...पुन्‍हा...
चालेल. थांबेल. संपेलही.

83, 6 सप्‍टेंबर
हरितगंध
रक्‍तमृत्तिकेवर चकाकतो
कोवळी चमक. पर्णवेली शीत.
सुवर्णसाळ लखलख हलते.
मेरी गोंजारशील ती ?
ताम्रधूल स्‍पर्शशील तू ?

कपोत पाहिलाहेस तू ?
कावळ्याचा डूख तुला माहीत नसावा.

चंद्रसावल्‍या...
तरंग... तरल...
भरारशील तू ?

दीर्घकाळ लोटला
मी तिकडे गेलोच नाही.
ती स्थिर असेल ?
द्वार नकळत उघडले असेल ?

मेरी केव्‍हा दिसेल ती तुला ?
मी अपराधी आहे तिचा ?

गुलमोहराखाली ती असावी
असे वाटतेय का मला ?

कारंजे गोठून गेलेय...
का हा हिमप्रपात ?
मेरी... फ्रीजमध्‍ये बाटलीत पाणी गोठले तर-
तडकते ना बाटली ?
पावा घुमतोय...
मी का नाही निर्देशवत तो ?

83, 9 सप्‍टेंबर
अंतराय...
महाप्रचंड.
चेह-यावरील रेषांत सूक्ष्‍म हालचाल.
थरथरल्‍या लाटा.
दोलते स्मित ?
कशासाठी डोळे भेदताहेत डोळे ?

मला सापडली नाही ग ती कवटी !
कोणत्‍या पिशाच्‍च्‍याने पांघरली ती ?

चितेवरील कवटीचा फटाक्‍यासारखा
आवाज ऐकलायस मेरी ?

रोज सकाळी वाटेतल्‍या झाडावरचा
कर्कश्‍यणारा कावळा
मरुन पडलेला
माझ्याच वाटेवर...

घळर्इत मी उभा असतो
एका अनामिक प्रदेशात.
एक प्राणांतिक आरोळी...
रोम न रोम
सुखदतेने झंकारत...

असे का बनले कातळकडे हिमनग ?
का झालेत प्रवाही वितळून ?

मी वाहणार नाही.
मला पोहायला चांगले येते.
पण कुठवर पोहू ?
हा तर अथांग सागर झालाय !

बेट.
बेटावरील नरभक्षक राक्षस.
पंख आहेत त्‍याला
उंचही तो खूप खूप आहे.
नखांची लांबीही खूप खूप आहे.

भोजराजा आणि कालिदास,
सिंहासन बत्तिशी,
वेताळ पंचविशी,
गुलबकावली,
राजपुत्र ठकसेन,
तोता मैना,
कामशास्‍त्र,
कामसूत्र,
कोकशास्‍त्र,
वात्‍स्‍यायन,
कोकापंडित.

स्निग्‍ध ओठांची परी
लावण्‍याचा डोंब उसळवत
समुद्रातून बाहेर पडते. नग्‍न.

जहाज उध्‍वस्‍त.
सुकाणू छिन्‍न.

83, 15 सप्‍टेंबर
ती हसली. खुलली. रेंगाळली.
चांदण्‍यांची फुले उधळली.

बाहेर सूर्य.
कलत्‍या क्षणांचा सोबती असावा.
ढगाळून बरंच आलंय.

कोंदटता किती अभेद्य !
भेदण्‍यास असमर्थ
हास्‍यशलाका.

तिला अजून बरंच अज्ञात असावं !
वर्षणारा गुलमोहर
खैर झाला की मला नक्‍की ज्ञात होईल,
तिलाही बरंचसं ज्ञात झालंय.

काल मी दरवाजाजवळ होतो.
पण घरालाच मी अज्ञात होतो.

83, 17 सप्‍टेंबर
भुरके भुरके पुंजके ढगांचे आकाशात.
किती छान दिसतात !
मग नजरांची कोळिष्‍टकं का वाटतात ?

एक चाफा.
शुभ्र. सगंध. वर्षभर बहरलेला.
अंगणात बाहेर फणसाशी लगडलेला.
दवात चाफा न्‍हाऊन धुंद.
चिवारीत उभा ओलेता.
वादळाचे सूर दूर दूर चाललेत.
चंद्र सापडला जर आवर्तात-
ती बेछूट वाटतेय...
खूप उसळतेय...
ही भरती मला नवी नाही !
पण ओहोटीच्‍या यातना तिला नव्‍याच असतील....

मेरी
मी दुर्बोध झालोय असे वाटतेय ना तुला ? पण मी मला दुर्बोध झालो नाही, असे राहून राहून वाटतेय. की मलाही मी दुर्बोध झालोय ?
सतारीच्‍या तारेवरुन आता कोणीच जात नाही. तारेची कंपनेच जोरदार. कोण सांभाळेल चालताना तोल ?
दिवसेंदिवस मी समर्थ होत चाललोय. हे कळलं तर तुला खूप खूप आनंद होईल ना मेरी ?
पण मी हे सांगून तू विश्‍वास ठेवणार आहेस का ?
पण मी सांगणार तरी केव्‍हा ?
हल्‍ली तुझा पान्‍हा दूर आहे माझ्यापासून.
तुफानलेले आसमंत.
घोंघावणारा समुद्र.
आक्रोशणारी रात्र.
आदिवासींचा नाच. बलिस्‍थानाभोवती फेर.
भाल्‍यांची पाती. रक्‍ताळलेले डोळे...
खरंच मी समर्थ आहे का मेरी ?

83, 4 ऑक्‍टोबर
मेरी...
दिलासणारी ही अक्षरे पुन्‍हा वाटली.
आपण एकमेकांस शब्‍द देऊ लागलो पुन्‍हा.
पण फक्‍त शब्‍दच.
माझा किनारा दूरच.
अजूनही.

मी थांबलोच नाही.
कोण दुखावलं पाहिलंच नाही.
बराच बधीर काळ
मला भासलेला आनंदाचा.

पण आज मीच दुखू लागलोय...
मनात लुसलुशीतपणा जाणवतोय
मेरी...
तुझ्या कुशीत...
मेरी... मेरी...

बेटावरचा राक्षस
मला पंजात धरु पाहतोय.

ती किती वेळा डोकावली असेल ?
किती निमित्‍ते झाली असतील तिची ?

डोकं फोडून टाकावं
छिन्‍न कवटीला कॅनव्‍हासवर चोपडावं
राक्षसाच्‍या दिवाणखान्‍यात
तेवढंच एक मॉडर्न आर्ट.

कळसांची रांग
भाल्‍यांची टोकं
ही कोण गणिका सांजप्रहरी
बुद्धविहारी ?

मेरी...
तू तरी सांग ग तिला
'मी आयुष्‍य कधीच हरवलोय'.

83, 13 ऑक्‍टोबर
निश्‍चलता खंबीर...
मेरी...
यातनाहीन...
83, 20 ऑक्‍टोबर
निश्‍चलता किंचित भंग...
मेरी
मी यातनांसमीप.

पण गलितगात्र होऊन पारंब्‍या
अधोमुख नाहीत.
किंवा विस्‍मरणाच्‍या प्रयत्‍नांचे तकलादू ढोल नाहीत.
निमित्‍ते. टिंक्‍चर आयोडीन
कशाची गरज नाही.
तोंडावर रुमाल गुंडाळून ऑपरेशन कधीच नाही.

सरळ घाव
मुक्‍त रक्‍तओहोळ...
धमनी दाबण्‍याचा निष्‍फळ प्रयत्‍न पूर्ण बंद.

अजस्र, महाकाय
गुदमरवणारे मेघ
हल्‍ली संपूर्ण सीमाबाह्य. हद्दपार.

मीनाच्‍या 'दुकानांत कधीच न जाण्‍याचे ठरवून भागते का ?
किंमत तर मी ठरवतच नाही.
काही विकत घ्‍यायचे आता राहिलेच नाही.
पण येणा-या नजराण्‍यांचे काय ?

83, 21 ऑक्‍टोबर
चांदण्‍याची विक्री कोण करतो ?
चांदणे...
शारद सुंदर चंदेरी राती...
नभातून गिरक्‍या घेत कोण बडवतं पडघम ?
वाद ळाने प्राणायामासाठी कुठे जावे ?

83, 24 ऑक्‍टोबर
नौकेच्‍या शीडाचं
टोकही लुप्‍त...
नभातल्‍या चंद्राने आता कोणावर बरसावं ?

मेरी...
मी स्‍तब्‍ध. समुद्रासारखा.

समुद्र कोण देशीचा ?

मी प्रतीक्षेत ?
काय पण भ्रम तुझा !
वळणावरच्‍या झाडाखाली
कोणीतरी उभे असेल...
पण मला वळणच नाही ग !

एक उभा चढ.
काटकोनात चढणे मलाच ठाऊक.

व्‍यवहार...
माझ्यात. तुझा आरोप.
कांचनमृग मला मिळवायचा नाही.

पेटलेली शेकोटी
विझवलीय मी.
व्‍यवहाराच्‍या निकषावर पुन्‍हा पेटवू शकतो मी !

पण ज्‍वाळा नाहीत, हे तुला दिसत असताही
का प्रयत्‍नशील तू
क्रूसावरील हातात रुतलेले खिळे काढण्‍यासाठी ?

मेरी...
अजूनही अखेरचा टाहो
फोडला नाही मी, हेही लक्षात ठेव.

83, 25 ऑक्‍टोबर
सगळे प्रवासी
उतरते झाले बोटीतून.

बेट तसं निर्मनुष्‍य
आता मात्र समनुष्‍य.

पिवळ्या मेघांतून सुवर्णाचा शिडकावा
ते अंग अंग शहारले.
तंबू कोठे ठोकावे ?

परतीचा प्रवास कसा असतो ?
दरवाजाची वीण पूर्ण उसवेल जेव्‍हा
कारंजे उसळेल का तेव्‍हा ?

कारंजे...
नक्षत्रं उधळतंय सातत्‍याने.
नेणिवांच्‍या गर्भाशयात
का पाखरे हुंकारताहेत ?

बर्थ डे.
एक की दोन देऊ ?
नको. एकच पुरे.
माझ्या बर्थडेला दोन हं !
हो. हो.

एक मोठा तुकडा. चिमटीत
तळहात स्‍पर्शित बोटांनी.

थरथर.
मनभर, अंगभर,
स्‍वैरपणे.
स्‍वैरता.
कोप-यात,
दारात,
माजघरात.

इत्‍यादी. वगैरे.

बर्थ डे आधी दीर्घ अपारदर्शित्‍व.

83, 27 ऑक्‍टोबर
अपारदर्शित्‍व झटकन दूर.
मोकळा रंगमंच.

ओळख आहे ना ?
बस्‍स काय...
तुम्‍ही काय मोठी माणसं ! आमचं काय ?

गुहेत शिरताना
भुयारपार होणारी पावलं वेगात असतानाही स्‍तब्‍ध.
मला हे अभिप्रेत.
त्‍यानंतरचं वगैरे वगैरे, इत्‍यादी, आणि, .
सारं अभिप्रेत.

चित्रमालिका
अपेक्षा सापेक्ष.
पुन्‍हा दीर्घ अपारदर्शित्‍व.
माझी अव्‍यक्‍तता
कशी कळावीत तिला प्रयोजनं ?

पुनवेच्‍या चंद्रानं
गरगर फिरावं क्षितिजावरनं भुईचक्रासारखं.
चांदण्‍यांची फुलं मुक्‍त उधळावी न्
घुसमटावं धसमुसळत बेभानतेनं.

ती जपेल प्राजक्‍त ?
अट्टाहास कारंज्‍याचा विरेल का कधी ?

गती अग्निबाणाची
गुरुत्‍वाकर्षणकक्षा भेदण्‍याची,
निष्‍कर्ष सद्यक्षणीचा.

पण लक्ष्‍य अजूनही
अस्‍पर्श. अभेद्य.

का ?
पण असे का ?

मेरी तुझा सध्‍याचा वारंवार प्रश्‍न.
दबा धरुन भक्षकाच्‍या पवित्र्यात.

83, 28 ऑक्‍टोबर
विराट, कभिन्‍न
पडदा.
प्रयत्‍न व्‍यर्थ.
बराच झिरझिरला.

पाय-यांवरुन लोळ
एकांतात माझ्यावर.
चकवा.
माझे पलायन.

झिरझिर पुन्‍हा.
विणू पाहतोय.
दिव्‍यांची आवली.
दीप
ती लावेल.
मंद ज्‍योत.
समुद्रपार बेटातील गुहेत. जल्‍लोष.

मला जायचेय गुहेत.
ओढ वेगवान.
याक्षणी.

No comments:

Post a Comment